مدیریت محصول یک عملکرد سازمانی است. این عملکرد تمام چرخه عمر محصول را در بر می‌گیرد.یعنی توسعه، ساخت، پشتیبانی و قیمت‌گذاری را با تمرکز بر محصول و مشتریان موردنظر قرار می‌دهد. برای ساخت یک محصول بهینه و مناسب، مدیران محصول سعی می‌کنند نیاز بازار و مشتریان را در نظر بگیرند. این باعث می‌شود مدیران محصول بتوانند محصولات مناسب با عملکرد بهتر را وارد بازار کنند. هرچند این نکته را باید در نظر داشت که تعریفی واحد از مدیریت محصول وجود ندارد. بخش قابل توجه‌ای از مدیران محصول نیز معتقدند هیچ اصول ثابت و پایداری برای مدیریت محصول وجود ندارد. چراکه هر محصول ویژگی‌های خاص خود را دارد. برای همین نیازمند بررسی و برنامه‌ریزی اختصاصی است. اگر شما هم علاقمند به دنیای مدیریت محصول هستید، می‌توانید با شرکت در دوره مدیریت محصول بانا، وارد این حوزه شوید.
مارتین اریکسون مدیر محصول و بنیان‌گذار product tank معتقد است که: «مدیریت محصول نقطه‌ی تلاقی تجارت، تجربه کاربر و فناوری است.»
از نظر اریکسون، مدیریت محصول با پر کردن شکاف ارتباطی بین توسعه‌دهنده، طراحی، مشتری و کسب‌وکار و همچنین توجه به تجربه‌ی کاربر از محصول در بستر فناوری کمک می‌کند تا محصول به اهداف تجاری خود برسد. از دیگر توانایی‌های یک مدیر محصول می‌توان به بازاریابی، داستان‌سرایی و همدلی اشاره کرد.
داستان‌سرایی از این جهت اهمیت دارد که به او کمک می‌کند تا بتواند با مشتری و فضای بیرون ارتباط بگیرد. بدین روش او می‌تواند نیاز و خواسته‌های آن‌ها را درک کند. با اشتراک‌گذاری این خواسته‌ها، به روند کاری شرکت و سازمان برای تولید محصول بهتر کمک کند.
با کمک مهارت بازاریابی، او توانایی شناسایی بازار و مخاطب محصول خود را به‌راحتی پیدا می‌کند. با درک خواسته‌های مشتری، بررسی رقبا، آینده‌نگری محصول و شناخت بازار فعلی می‌تواند درک درستی از محصول را ارائه دهد.
در اصل می‌توان گفت که مدیریت محصول نقطه عطف همدلی توسعه‌دهندگان، مشتری و خواسته‌های آن‌ها و مدیریت مجموعه است. لازمه‌ی این همدلی، آشنایی و ورود به بخش‌های مختلف سازمان و درک خواست مشتریان است.
تاریخچه‌ی مدیریت محصول
برای نخستین بار در سال ۱۹۳۱ مدیر بازاریابی، نیل اچ مک‌الروی، یادداشتی درباره‌ی اهمیت «شخصیت برند» ارائه داد. بدان معنا که برندها نیز مانند انسان از شخصیت و خصوصیاتی برخوردار هستند. برای رشد کسب‌وکار بهتر است آن‌ها را دریابیم.
اما مدیریت محصول چابک و سریع که تحت عنوان agile product management مطرح شده است، از سال ۲۰۰۱ به‌جا مانده است. در این سال جمعی از توسعه‌دهندگان گرد هم آمدند تا ساختار سنتی سابق را نقد کنند. آن‌ها معتقد بودند هر بخش از فرایند توسعه‌ی نرمافزار به بخش‌های دیگر مرتبط است. به همین دلیل باید با آن‌ها در ارتباط باشند. آن‌ها مانیفستی تهیه کردند که دربرگیرنده‌ی مفاهیم جدید بود. در این نوشته ویژگی‌های جدیدی نسبت به گذشته برای مدیریت محصول برشمرده‌اند. ساختار و نقشه‌ی راه انعطاف‌پذیر و قابل‌تغییر، فعالیت‌های تیم محور، وجود یک نرمافزار مرکزی قابل‌استفاده به جای مستندات پیچیده از جمله این تصمیمات بود. این انعطاف‌پذیری باعث شد نقشه‌ی راه کسب‌وکارها به‌صورت یک قانون بدون تغییر در نظر گرفته نشود. در صورت نیاز و با توجه به بازار، مشتری و سازمان آن‌ها توانایی اعمال تغییرات لازم در نقشه را داشتند. این مبحث امروزه نیز در تمام دنیا بسیار مطرح است و بر اساس آن عمل می‌شود.
مدیریت محصول چابک چیست؟
مدیریت محصول چابک یا agile product management همان‌طور که گفتیم از سال ۲۰۰۱ پدیدار شد. این نوع مدیریت محصول که سعی داشت ساختارهای سنتی سابق را در هم بشکند. در این تعریف انعطاف‌پذیری و سیال بودن، نقش اساسی داشت. در مدیریت محصول چابک محدوده‌ی یک پروژه سیال است و منابع ثابت. بر همین اساس زمان کم‌تری برای تعریف محصول قبل از استفاده و عرضه به مشتری صرف می‌شود. این محصول یک‌بار تکرار می‌شود. داده‌هایی که از این محصول به دست می‌آید به تیم اجازه می‌دهد تا تصمیمات برای ادامه و نحوه‌ی تولید محصول را برنامه‌ریزی کنند. به عبارتی دیگر، آزمون و خطا صورت می‌گیرد تا به یک نتیجه‌ی دلخواه منجر شود. اگر به موضوعات مدیریت چابک علاقمندید، دوره مدیریت چابک بانا، یک دوره کاربردی و مفید برای ارتقای مهارت‌های شما است.
سه مهارت کلیدی برای یک مدیر محصول
مدیریت محصول در دنیای دیجیتال یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت کسب‌وکارها به حساب می‌آید. به عنوان یک مدیر محصول، باید با مهارت‌های لازم برای طراحی، توسعه و بهبود محصولات دیجیتال در دسترس مشتریان آشنا باشید. در ادامه، سه مهارت اصلی برای یک مدیر محصول را بررسی می‌کنیم:
آشنایی با فناوری‌های دیجیتال:
یکی از مهارت‌های اساسی برای یک مدیر محصول، آشنایی با فن‌آوری‌های دیجیتال و روند تحولات آن‌ها است. برای این منظور، باید با فناوری‌های روز دنیا آشنا باشید و توانایی استفاده از آن‌ها را داشته باشید. این شامل توانایی طراحی و توسعه محصولات دیجیتال، آشنایی با پلتفرم‌های آنلاین و برنامه‌های کاربردی و ارتباط با توسعه دهندگان نرمافزار و فن‌آوری‌های دیگر می‌شود. به عنوان مثال امروز از مدیران محصول انتظار می‌رود با استفاده از ابزارهای جدید هوش مصنوعی روند توسعه محصول را بهتر از قبل مدیریت کنند و فرایند‌های آن را با سرعت و کیفیت بهتری انجام دهند.
شناخت مشتری:
برای طراحی محصولات موفق در دنیای دیجیتال، باید توانایی شناخت نیازها و ترجیحات مشتریان خود را داشته باشید. برای این منظور، باید از روش‌های تحقیق بازار استفاده کنید و به دنبال جمع‌آوری و تحلیل داده‌های مشتریان باشید. این شامل توانایی تحلیل رفتار مشتریان، پیش‌بینی نیازهای آن‌ها و برنامه‌ریزی برای ارائه محصولات با کیفیت و مناسب برای مشتریان می‌شود.
تحلیل داده‌ها:
تحلیل داده‌ها یکی از مهارت‌های کلیدی برای یک مدیر محصول است. با توجه به حجم بالای داده‌هایی که در دنیای دیجیتال ایجاد می‌شود، تحلیل داده‌ها برای تصمیم‌گیری‌های درست و موثر بسیار حائز اهمیت است. این شامل توانایی تحلیل داده‌های مرتبط با رفتار مشتریان، استفاده از روش‌های آماری و تحلیل پیش‌بینی برای پیش‌بینی رفتار مشتریان، تحلیل مسیر کاربران در سایت و برنامه‌های کاربردی و بررسی روند رشد بازار و رقبای بازار است. دوره تحلیل داده برای مدیران محصول، یکی از دوره‌های کابردی برای تقویت مهارت کار با داده‌ها است که توانایی کار با داده‌ها، کار با پایگاه داده و همچنین تحلیل آن‌ها آشنا می‌کند.
به طور کلی، یک مدیر محصول دیجیتال باید بتواند با استفاده از فن‌آوری‌های دیجیتال، شناخت مشتریان خود و تحلیل داده‌ها، محصولات خود را بهبود داده و برای موفقیت در بازار دیجیتال تلاش کند. باید به یاد داشت که با توسعه مهارت‌های لازم، مدیران محصول می‌توانند به بهبود محصولات خود و افزایش سودآوری کسب‌وکارشان کمک کنند. در نهایت، استفاده از ابزارهای نرم‌افزاری مدیریت محصول مانند Jira، Trello و Asana نیز به مدیران محصول کمک می‌کند تا بهبود پروسه‌های تولید و توسعه محصولات دیجیتال خود را دنبال کنند.
مهارت‌های نرم، کلید موفقیت مدیران محصول
وبینار آشنایی با مدیریت محصول
وبینار آشنایی با مدیر محصول، یک مصاحبه اختصاصی با یکی از مدیران محصول موفق است که در آن، خانم شراره عزت‌نژاد در مورد مسیر شغلی خود به عنوان یک مدیر محصول و توضیحات کلی در حوزه مدیریت محصول صحبت می‌کند. همینطور در این وبینار نکات کلیدی درباره مدیریت محصول، ارتباطات محصول، طراحی و توسعه محصول و موارد دیگری را به طور جامع بررسی شد.
با شنیدن تجربیات مدیر محصول،شما می‌توانید ایده‌های خود را با تجربیات و دیدگاه‌های او همراه کنید. این ویدیو به عنوان یک راهنمای کامل در حوزه مدیریت محصول برای افرادی که به دنبال شروع یا پیشرفت حرفه‌ای در این زمینه هستند،
مدیر محصول در سازمان چه وظایفی دارد؟
وظایف مدیر محصول در سازمان شامل برنامه‌ریزی و مدیریت پروژه‌های مختلف در مراحل مختلف توسعه محصول، طراحی محصول، تولید و بهره‌وری هستند. این شخص باید همواره به دنبال بهبود و بهینه‌سازی محصولات و خدمات باشد و برای رسیدن به این هدف، با تیم فنی و تیم بازاریابی همکاری داشته باشد. از این رو، مدیر محصول باید بتواند با تمامی تیم‌های مرتبط، ارتباط خوبی برقرار کرده و به صورت هماهنگ و هم‌تیمی با آن‌ها همکاری کند.
علاوه بر این، مدیر محصول باید به دنبال داشتن یک رویکرد استراتژیک برای محصولات خود باشد و باید به صورت مداوم به بررسی رقابت‌ها و تحولات بازار پرداخته و به دنبال فرصت‌های جدید برای توسعه محصولات باشد. او باید بتواند بازارهای جدید را کشف کند و با استفاده از داده‌ها و تحلیل‌های بازار، اطلاعات جامعی درباره نیازهای مشتریان به دست آورد.
چه کسب‌وکار‌هایی به مدیر محصول نیاز دارند؟
همه کسب‌وکارها به دنبال موفقیت هستند و یکی از عوامل کلیدی برای دستیابی به این هدف، استخدام یک مدیر محصول ماهر و با تجربه است. این فرد، مسئولیت توسعه و بهبود محصولات، کاهش هزینه‌ها و افزایش فروش را بر عهده دارد. به همین دلیل، بسیاری از کسب‌وکارها به دنبال مدیران محصول هستند که بتوانند بهبود محصولات، بهینه‌سازی فرآیندهای تولید و بهره‌وری و توسعه محصولات جدید را به بهترین شکل انجام دهند.
شرکت‌های نوآور و استارتاپ‌های فعال در حوزه فناوری و نوآوری، نیز به دنبال مدیران محصول هستند. این شرکت‌ها به دنبال افرادی هستند که توانایی تحلیل و تفسیر داده‌ها را دارا باشند و بتوانند محصولات و خدمات جدیدی را به بازار عرضه کنند.یکی از انتظارات این شرکت‌ها از مدیران محصول خود این است که با توجه به تحولات بازار، به صورت دائمی به دنبال توسعه و بهبود محصولات خود باشند.
به طور کلی با افزایش محصصولات دیجیتال و با توجه به اینکه مدیر محصول نقش مهمی در توسعه و بهبود محصولات، فرآیندهای تولید و بهره‌وری و افزایش فروش دارد، بسیاری از کسب‌وکارها به دنبال استخدام مدیران محصول هستند که بتوانند این اهداف را به بهترین شکل ممکن انجام دهند. در نتیجه، مدیران محصول با داشتن توانایی‌های لازم برای تحلیل بازار و بهبود محصولات، می‌توانند در شرکت‌های مختلف، به ویژه در شرکت‌های فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتالی، تجربه شغلی موفقی داشته باشند و در موفقیت کسب‌وکارهای خود، نقش مهمی ایفا کنند.
تفاوت مدیریت محصول و مدیریت پروژه
مدیریت پروژه و مدیریت محصول دو حوزه مهم و مرتبط با یکدیگر در صنایع مختلف هستند. هر دو حوزه نیازمند مهارت‌های مدیریتی قوی و تخصصی هستند، اما تفاوت‌های زیادی نیز بین این دو حوزه وجود دارد. در ادامه، به بررسی تفاوت‌های مدیریت پروژه و مدیریت محصول می‌پردازیم:
مدیر پروژه (Project Manager)، مسئولیت مدیریت پروژه را در سازمان بر عهده دارد. این شغل در کسب‌وکارهای مختلف نظیر دیجیتال، فناوری، خدمات و تولید، مورد استفاده قرار می‌گیرد. مدیر پروژه با برنامه‌ریزی و کنترل فعالیت‌های پروژه، از تحقق اهداف پروژه اطمینان حاصل می‌کند.
مدیر محصول (Product Manager)، مسئولیت طراحی و توسعه محصولات را در سازمان بر عهده دارد. . مدیر محصول با توجه به نیازهای بازار و تحلیل داده‌ها، محصولات جدیدی را توسعه می‌دهد و با بهره‌گیری از تحقیقات بازار و تحلیل رقبا، محصولات را به روز رسانی می‌کند.
بنابراین، می‌توان گفت که مدیریت پروژه و مدیریت محصول دو حوزه مرتبط و همکار در صنایع مختلف هستند، اما تفاوت‌های آن‌ها بر اساس محور متمرکز شدن، محصولات و هدف هر یک از آن‌ها متفاوت است. به همین دلیل، در شرکت‌هایی که به تولید محصولاتی یا خدماتی می‌پردازند، همیشه نیاز به داشتن مدیران محصول و مدیران پروژه با مهارت‌های تخصصی و قوی است تا بتوانند بهترین نتایج را برای سازمان تحقق بخشند.
نقش مدیریت محصول چیست؟
مدیریت محصول نقش مهمی در کسب‌وکارهای امروزی ایفا می‌کند. مدیر محصول، به‌صورت عملی، فردی است که رهبری توسعه و بهبود یک محصول را در دست گرفته است. این شخص که هماهنگ‌کننده تیم‌های فنی، بازاریابی، فروش، و خدمات به مشتریان است، وظیفه دارد تا تیم‌های متعدد را به‌منظور تحقق اهداف کلی سازمان هدایت کند.
تا اینجا با حوزه Product Management آشنا شده‌اید، اگر قصد دارید مسیر شغلی خود شروع کنید، پست نحوه‌ی تبدیل شدن به یک مدیر محصول، نقشه راه ورود به این حوزه است.
حقوق یک مدیر محصول بسیار متغیر است و بستگی به عواملی مانند سایز شرکت، مکان، تجربه، و میزان مسئولیت دارد. به‌طورکلی، می‌توان گفت که حقوق یک مدیر محصول معمولاً بالاتر از متوسط است. اما برای دقیق‌ترین اطلاعات، بهتر است به سایت‌های مرتبط با حقوق و دستمزد مراجعه کنید که اطلاعات بروز را در این زمینه ارائه می‌دهند.
برای اینکه مدیر محصول باشم به چه شرایطی نیاز دارم؟
برای تبدیل‌شدن به یک مدیر محصول، شما باید مهارت‌های چندگانه‌ای را کسب کنید. توانایی درک مشتری، تحلیل بازار، برنامه‌ریزی محصول، و همکاری با تیم‌های مختلف تنها بخشی از این مهارت‌ها هستند. همچنین، تحصیلات مرتبط، مانند درجه کسب‌وکار یا فناوری اطلاعات، می‌تواند مفید باشد، اگرچه این الزامی نیست. همینطور مهارت‌های نرم مثل ارتباط موثر، مسئولیت‌پذیری، تصمیم‌گیری و تفکر سیستمی یکی از ارکان اصلی مهارت‌های مدیر محصول خوب به حساب می‌آیند.
دوره های مدیریت محصول چیست؟
تعداد زیادی از دوره‌های آموزشی وجود دارد که می‌توانند به شما کمک کنند تا مهارت‌های لازم را برای تبدیل‌شدن به یک مدیر محصول بیاموزید. برخی از این دوره‌ها آنلاین هستند و برخی دیگر در محیط‌های کلاسیک تدریس می‌شوند. شتابدهنده استعداد بانا با تجربه برگزاری بیش از 8 دوره مدیریت محصول در ایران، با استفاده از اساتید باتجربه، سرفصل‌های تخصصی و آموزش پروژه محور توانسته است دوره‌ی مدیریت محصول متناسب با نیاز شرکت‌های نوآور را برگزار کند. برای ثبت‌نام در این دوره آموزشی اینجا کلیک کنید.
آیا مدیران محصول نیاز به کدنویسی دارند؟
هرچند که مدیران محصول نیازی به دانش کدنویسی ندارند، اما داشتن درک اولیه از فناوری‌هایی که تیمشان با آن کار می‌کند می‌تواند بسیار مفید باشد. این موضوع به آن‌ها کمک می‌کند تا با تیم توسعه خود به طور کارآمدتری همکاری کنند و محدودیت‌ها و امکانات فناوری را بهتر درک کنند.
مدیر محصول چه ابزارهایی را باید بداند؟
مدیران محصول باید با ابزارهای متعددی آشنا باشند، از جمله ابزارهای مدیریت پروژه مانند Jira یا Trello، ابزارهای تحلیل داده مانند Google Analytics یا Tableau، و ابزارهای ارتباط با مشتری مانند Intercom یا Zendesk. درک و تسلط بر این ابزارها می‌تواند کمک زیادی به مدیر محصول کند تا کار خود را به طور کارآمد انجام دهد.
جمع بندی
همان‌طور که تاکنون متوجه شده‌اید، این موقعیت شغلی نیازمند مهارت‌های مختلفی است. در اصل ما می‌توانیم آن را یک کار چند رشته‌ای به‌حساب بیاوریم. این شغل در عین سادگی، پراکنده نیز هست. مدیران محصول با مشتری خود همدلی پیدا می‌کنند و نیازهای آن را به سازمان انتقال می‌دهند. آن‌ها در اصل بیشترین ارتباط را با تیم توسعه‌دهنده دارند. اما باید اطلاعات خوب و کارآمدی درباره‌ی بازاریابی، طراحی و مدیریت نیز ارائه دهند. آن‌ها باید توانایی درک و برقراری ارتباط با طیف گسترده‌ای از مردم و انتقال نیازهای‌شان را به سازمان داشته باشند. بهترین حالت این است که در سازمان‌ها هر محصول یک مدیرمحصول مختص به خود را داشته باشد. زیرا بتواند به‌صورت تخصصی ارتباط میان مشتری‌ها و سازمان را برقرار کند و به توسعه محصول بیاندیشد. این امر نیازمند این است که مدیران محصول با دانش و مهارت بالای خود بتوانند نیاز سازمان‌ها و به طبع مشتریان را در توسعه محصول پاسخگو باشند که یکی از مسئولیت‌های یک مدیر محصول به حساب می‌آید. کلام آخر اینکه اگر این رشته را به عنوان یک شغل در آینده برای خود در نظر گرفته‌اید، باید نکات مهم یافتن مسیر شغلی را برای رسیدن به اهداف خود در نظر بگیرید
بدون دیدگاه