در عصر تکنولوژی، تبدیل‌شدن به یک مدیر محصول یک مسیر شغلی ویژه به‌حساب می‌آید. به‌عنوان یک مدیر محصول، شما باید ایده‌های خام را به محصولات و خدمات جدید و نوآور تبدیل کنید. درحالی‌که مسیر شغلی هر مدیر مشتاق منحصربه‌فرد است، اما یک سری اصول مشترک از گام‌ها و استراتژی‌های مشترک برای هموارکردن راه شما وجود دارد. این پست در 6 مرحله قدم به قدم یک راهنمای جامع برای قدم‌گذاشتن در این مسیر را بیان می‌کنیم؛ وظایف مدیر محصول را یاد می‌گیرید و با ابزارها و مهارتهای حیاتی در حوزه محصول آشنا می‌شوید.
مدیر محصول کیست؟
مدیر محصول به زبان ساده یعنی شخصی که مسئولیت تمام جنبه‌های تولید یک محصول دیجیتال را از مرحلهٔ ایده گرفته تا عرضهٔ آن به بازار برعهده دارد. قبل از آشنایی با این شغل، باید به تعریف مدیریت محصول بپردازیم؛ مدیریت محصول یعنی سازماندهی فعالیت‌هایی در سازمان که مسئولیت موفقیت محصول را دارند. این حوزه از تعریف چشم‌انداز بربای محصول گرفته تا هدف‌گذاری برای کسب‌وکار و توسعه محصول در راستای نیاز مشتریان.
نقش مدیر محصول در سال 2024
در سال 2024، نقش مدیر محصول به عنوان رکن اصلی در شرکت‌های فناور و دیجیتال می‌ایستد که تیم‌های مختلف را با چشم‌اندازی منحصربه‌فرد به هم متصل می‌کند. نقش آن‌ها فراتر از یک نظارت ساده است، برخی وظایف او عبارت‌اند از تدوین چشم‌انداز برای محصول، همسو کردن منابع و هدایت یک محصول از ایده پردازی به بازار. همانطور که اکوسیستم فناوری پیچیده تر می شود، یک مدیر محصول با استفاده از داده‌ها، اطمینان از طراحی تجربه کاریری درست و درنظر گرفتن تغییرات بازار و نیاز‌های مشتریان رشد می کند.
شرح وظایف مدیر محصول
- توسعه چشم انداز: ایجاد یک مسیر روشن و قانع کننده برای محصول.
- همکاری با ذینفعان: پر کردن شکاف‌ها بین تیم‌های طراحی، فنی، مارکتینگ و کسب‌وکار.
- تجزیه و تحلیل بازار: سنجش روندها، پپیداکردن فرصت‌ها و تهدیدات در مسیر موفقیت محصول.
- تمرکز روی نیاز مشتریان: گرفتن بازخورد از کاربران، نقشه توسعه و تکامل محصول را شکل می دهد.
- مدیریت ریسک: به حداقل رساندن موانع و اطمینان از عرضه درست محصول.
چگونه مدیر محصول شویم؟
اگر به دنبال شروع حرفه ای در زمینه مدیریت محصول هستید، ممکن است از خود پرسیده باشید: مدیران محصول معمولاً از کجا می آیند؟ آیا رشته دانشگاهی یا تخصص حرفه‌ای برای این حوزه وجود دارد؟
واقعیت این است که مدیران محصول خوب از همه‌ی رشته‌های تحصیلی می‌آیند. این حوزه بر طیف گسترده‌ای از مهارت‌ها و تخصص‌ها تکیه دارد. هیچ مسیر حرفه‌ای مشخص در دنیا برای مدیریت محصول وجود ندارد – تنها مسیر تقویت مهارت‌هایی است که دارید و یادگیری مهارت‌هایی که ندارید.
اما خبر خوب این است که شما با هر پیش زمینه و تحصیلاتی می‌توانید به این حوزه وارد شوید!
یکی از جنبه های اصلی نقش مدیر محصول، درک نیاز مشتریان و حمایت از آن‌ها است. اگر در بخش فروش، خدمات مشتریان، طراحی تجربه کاربری (یا رشته‌های مرتبط با طراحی دیگر) کار کرده‌اید – هر نوع نقشی که در ارتباط با مشتری می‌توانید به آن فکر کنید – در حال حاضر ذهنیت کاربر محور یک مدیر محصول را خواهید داشت.
مدیریت محصول همچنین به هوش تجاری، مهارت در تفکر استراتژیک و توانایی مدیریت پروژه و فرآیندهای پیچیده نیاز دارد. اگر در زمینه بازاریابی، مهندسی، یا بخش‌های تحلیل کسب و کار تجربه دارید، برخی مهارتهای این حوزه را دارید.
مهارتهای مورد نیاز برای مدیریت محصول:
برای کار در زمینه مدیریت محصول، به طیف گسترده‌ای از مهارتهای مختلف و متنوع نیاز دارید. مهم نیست که قبلاً چه شغلی داشتید یا چه مدرک تحصیلی دارید. تا زمانی که روی یادگیری مهارتهای جدید و یا تقویت مهارت‌هایی فعلی تمرکز می‌کنید، می‌توانید به یک مدیر محصول موفق تبدیل شوید.
- درک کلی از فرآیند طراحی و توسعه محصول: این شامل آشنایی با برخی از تخصص های فنی از نظر درک نحوه کار توسعه دهندگان وب و بخش فنی، و همچنین درک اصول و فرآیندهای طراحی UX است.
- هوش تجاری و تفکر استراتژیک: مدیران محصول مسئول توسعه محصولاتی هستند که باعث رشد کسب و کار می شوند. شما باید با مفاهیم کسب و کار و KPI ها به خوبی آشنا و درک خوبی از اهداف کسب‌وکار داشته باشید.
- مهارت حل مسئله: حل مسئله بخش مهمی از نقش مدیر محصول است. مدیران محصول علاوه بر حل مشکلات کاربران، چالش‌ها و مسائل داخلی تیم را مدیریت کرده و راه هایی برای غلبه بر محدودیت ها و بهینه سازی فرآیندها پیدا می کنند.
- توانایی تحلیل و تفسیر داده ها: تحقیقات، داده ها و تحلیل آن‌ها نقش مهمی در فرآیند مدیریت محصول دارند. مدیران محصول باید در جمع آوری و تحلیل داده ها برای درک بهتر کاربران خود و تصمیم گیری در مورد محصول ماهر باشند.
- مهارتهای نرم کارتیمی و ارتباط موثر: بهترین مدیران محصول، ارتباط قوی با ذینفعان خود از اعضای تیم گرفته تا مشتریان دارند. آن‌ها روزانه با تیم‌های مختلف مثل مارکتینگ و فنی ارتباط دارند و با توانایی بالای خود در ایجاد حس همدلی، همکاری تیم‌ها با یکدیگر را تسهیل می‌کنند.
آیا برای کار در مدیریت محصول به مدرک تحصیلی نیاز است؟
برای تبدیل شدن به یک مدیر محصول نیازی به مدرک ندارید و هیچ مدرک استانداردی که کارفرمایان به دنبال آن باشند، وجود ندارد.
اما، اگر از صفر شروع می کنید، گرفتن گواهی از دوره‌های مختلف مدیریت محصول رزومه‌ی شما را ارزشمندتر می‌کند. شرکت در این دوره‌ها به شما کمک می‌کند تا مهارتهای لازم را به‌طور ساختاریافته و هدایت شده بیاموزید. همچنین شما را برای فرایند استخدام آماده می‌کند و شما را قادر می‌سازد تا با اطمینان و اعتبار وارد بازار کار شوید.
یکی از دوره‌های معتبر و کاربردی در ایران، دوره مدیریت محصول بانا است که شما را برای فعالیت به عنوان یک مدیر محصول در شرکت‌های نوآور آماده می‌کند. سرفصل‌های این دوره کاملا براساس نیاز بازار کار طراحی شده‌اند. از جمله ویژگی‌های برتر این دوره، آموزش مهارتهای نرم است که در حوزه به‌شدت به آن نیاز خواهید داشت. همینطور پس از پایان این دوره، فرصت‌های مختلف کارآموزی و استخدام، شما را در این مسیر شغلی قرار می‌دهد.
اکنون می‌دانیم که مدیریت محصول چیست و برای تبدیل‌شدن به یک مدیر محصول موفق چه چیزهایی لازم است، حال بیایید مراحل مشخصی را که می‌توانید برای ورود به این حوزه هیجان‌انگیز دنبال کنید، بررسی کنیم.
6 مرحله عملی برای تبدیل شدن به یک مدیر محصول:
در این بخش، راهنمای کاملی برای شروع مسیر شغلی شما به‌عنوان یک مدیر محصول قرار دارد. همچنین می‌توانید ویدئو زیر را مشاهده کنید. مرحله‌ی 1: دانش تخصصی مدیریت محصول کسب کنید.
مرحله اول، کسب دانش مورد نیاز در این حوزه است. برای این کار از وبلاگ ها، کتاب های محصول و پادکست ها برای کشف اصطلاحات و مفاهیم کلیدی مانند زیر استفاده کنید:
- چرخه عمر محصول
- فرآیند توسعه محصول
- اصول اساسی مدیریت محصول
- نقشه راه محصول
با شروع آشنایی با مفاهیم ابتدایی، درک عمیقی از حوزه مدیریت محصول بدست خواهید آورد، این دانش پایه‌ی یادگیری عمیق شما به عنوان مدیر محصول است.
اگر هنوز برای کار در حوزه مردد هستید، این مرحله راهنمایی است که کشف کنید: آيا مدیریت محصول راهی است که قطعاً می خواهید دنبال کنید.
یک راه دیگر نشستن پای صحبت مدیران محصول موفق در ایران است. ویدیو‌های انتقال تجربه بانا به شما کمک می‌کند با این حوزه بهتر آشنا شده و چالش‌های این مسیر را بشناسید.
مرحله 2: شروع به یادگیری مهارت های مدیریت محصول کنید.
شما وارد زمینه مدیریت محصول شده‌اید و برای شروع حرفه‌ای در این زمینه آماده هستید. عالی است! اکنون وقت آن است که مهارتهای جدید یاد بگیرید و توانایی‌های خود را بروز کنید.
ابتدا، توانایی‌های فعلی خودتان را با لیست مهارتهای مهم موردنیاز برای یک مدیر محصول مقایسه کنید. (که قبلاً در این مقاله، مهارتهای کلیدی مدیریت محصول را بررسی کرده‌ایم) و مهارت‌هایی را که قبلاً کسب کرده‌اید، علامت بزنید و مهارت‌هایی که نیاز به یادگیری دارید را یادداشت کنید.
حال که می‌دانید چه مهارت‌هایی را باید یاد بگیرید، شروع به برنامه‌ریزی برای آموزش کنید. اگر در حال حاضر در شغل‌های مرتبط با حوزه محصول مثل مدیریت پروژه، طراحی، برنامه‌نویسی و … فعالیت می‌کنید، به دنبال فرصت‌هایی برای توسعه این مهارت‌ها در شغل فعلی خود باشید. به‌ویژه روی مهارتهای نرم تمرکز کنید؛ چراکه این مهارت‌ها در هر شغلی به شما کمک می‌کنند.
بسته به محل کار و ارتباطتان، سعی کنید تا جایی که می‌توانید با مدیران محصول و افراد این حوزه ارتباط بگیرید و از تجربیات و دانش آن‌ها برای آگاهی خودتان استفاده کنید. به‌عنوان‌مثال اگر می‌توانید، از یک طراح UX، توسعه‌دهنده وب یا حتی یک مدیر محصول در سازمان خود بخواهید که مفاهیم را به شما آموزش دهد.
علاوه بر تقویت مهارت های ضروری و کسب دانش محصول، شروع به گرفتن یک گواهی معتبر کنید. داشتن این گواهی باعث می‌شود آموزش‌های شما در یک جهت درست هدایت شوند و مسیر را سریعتر ی کنید. همینطور اگر تسلط نسبی به زبان انگلیسی دارید، دوره‌های جانبی زیر برای شروع مناسب هستند:
دوره‌ی رایگان مدیریت محصول:
- اصول مدیریت محصول ارائه شده توسط دانشگاه مریلند از طریق edX (حدود 4 هفته طول می کشد تا تکمیل شود، با صرف زمان 2-3 ساعت در هفته)
- مدیریت برند و محصول ارائه شده توسط Coursera (تقریباً 14 ساعت زمان برای تکمیل آن نیاز است)
- مقدمه ای بر مدیریت محصول ارائه شده توسط CareerFoundry (تکمیل آن حدود 1 هفته طول می‌کشد)
مرحله 3: به عنوان یک مدیر محصول گواهینامه معتبر دریافت کنید.
تاکنون، مطالعه و تحقیق‌های زیادی انجام داده‌اید و شاید با یک دوره رایگان، با مفاهیم عمیق مدیریت محصول آشنا شده‌اید.
شما پایه محکمی از دانش اولیه ایجاد کرده‌اید که برای شروع کار عالی است. اکنون، اگر در مورد تبدیل‌شدن به یک مدیر محصول جدی هستید، باید از آموزش‌های تئوری فراتر بروید. کارفرمایان زمانی که رزومهٔ شما را می‌بینند، باید مطمئن باشند که شما مهارتهای عملی لازم برای این کار دارید. اما چگونه آن را کسب کنید؟
شرکت در یک دوره‌ی جامع که ویژگی‌های زیر را داشته باشد، شما را برای این مسیر تجهیر می‌کند:
- یک مسیر یادگیری ساختاریافته، که تضمین می کند تمام مفاهیم و مهارت های ضروری را به دست می‌آوردید.
- پشتیبانی و راهنمایی متخصصین این حوزه
- شبکه‌سازی با مدیران محصول برتر
- گواهینامه معتبر و شناخته شده
البته، همه دوره‌های مدیریت محصول یکسان نیستند و گزینه‌های زیادی در بازار وجود دارد که همه آن مزایایی را که ذکر کردیم را ارائه نمی‌کنند.
در کنار آموزش مهارتهای جدید، یکی از بهترین راه‌ها برای یادگیری این است که مانند یک مدیر محصول رفتار کنید. کلاه مدیر محصول را بر سر خود بگذارید و در تصمیم‌گیری‌ها و فعالیت‌های حرفه‌ای خود مانند آنان فکر کنید.
مرحله 4: رزومه خود را به عنوان یک مدیر محصول بروز کنید.
بعد از یادگیری مهارتهای کلیدی یک مدیر محصول، باید آن‌ها را در رزومه ی خود وارد کنید تا بتوانید وارد بازار کار شوید.
یکی از کارهایی که می‌تواند به شما برای نمایش دادن بهتر شایستگی‌هایتان کمک کند، داشتن یک وب سایتی است که پروژه‌های که در آن حضور داشته‌اید را نشان دهد.
برای ساخت بهتر رزومه‌ی خود، باید پروژه‌هایتان را به مطالعات موردی تبدیل کنید. همچنین اندکی در مورد خودتان، تجربیات قبلی و اینکه چرا به شغل مدیر محصول علاقمندید، بنویسید. برای آشنایی بیشتر با رزومه‌ها، مثال‌های زیر را نگاه کنید، این رزومه‌ها به زبان انگلیسی است اما سبک طراحی و قرار دادن مطالعات موردی پروژه‌ها به شما برای نگارش رزومه‌ی خودتان، ایده می‌دهد.
مرحله 5: شبکه‌سازی در زمینه مدیریت محصول
مرحله پنجم در تبدیل‌شدن به یک مدیر محصول موفق، شبکه‌سازی و ارتباط با افراد فعال در این حوزه است. شبکه‌سازی به‌ویژه برای شما به‌عنوان مدیران محصول جدید و مشتاق اهمیت دارد. شبکه‌سازی فرصت‌های جدیدی برای شما به وجود می‌آورد که می‌توانید برای راهنمایی و استخدام از آن استفاده کنید.
اگر از ارتباط‌گرفتن با آدم‌های جدید اضطراب دارید، نگران نباشید، می‌توانید با تقویت مهارتهای شبکه‌سازی، ارتباط موثر و مذاکره، با اعتماد به نفس بیشتری این فرایند را انجام دهید. شبکه اجتماعی لینکدین یکی از ابزار‌های خوب و کاربردی برای شبکه‌سازی با افراد حرفه‌ای است.
یکی دیگر از راه‌های خوب شبکه‌سازی، شرکت در رویدادهای مختف در این حوزه است. هر ماه رویدادهای حضوری و آنلاین زیادی برگزار می‌شود که با شرکت در آن‌ها با مدیران محصول زیادی می‌توانید ملاقات کنید.
برای اولین شغل خود در حوزه مدیریت محصول درخواست دهید (یا برای انتقال به تیم محصول در سازمانتان اقدام کنید)
شما تا این مرحله، مهم‌ترین و ضروری‌ترین مهارت‌ها را آموخته‌اید، گواهینامهٔ معتبر گرفته، رزومهٔ خود را بروز کرده و یک شبکه از مدیران محصول تشکیل داده‌اید. قدم بعدی این است که وارد کار به‌عنوان مدیر محصول شوید.
در حالت کلی، دوره‌های مدیریت محصول، آموزش‌های در رابطه با نحوه‌ی پیدا کردن کار در این حوزه و فعالیت به شما آموزش داده‌اند. از سایت‌های کاریابی نظیر جابینجا، ایران تلنت، لینکدین و شبکه‌ی خود برای پیداکردن موقعیت‌های شغلی این حوزه درخواست دهید.
اگر از یک رشته غیر مرتبط با محصول به این مسیر شغلی قدم گذاشته‌اید، رزومه‌ی شما نقش اساسی دارد. روی بخش‌های مختلف رزومهتان حساس باشید و محتوای آن را مطابق با شایستگی‌هایتان کامل کنید. از طرف دیگر، ممکن است در سازمان شما تیم محصول در حال فعالیت باشد و تنها نیاز است با مدیر خود (و سایر اعضای تیم محصول) درباره فرصت‌های موجود برای تغییر نقشتان صحبت کنید.
در رزومهتان، خود را به عنوان یک مدیر محصول معرفی و نشان دهید که علیرغم نداشتن تجربه ای در این زمینه، آنچه برای موفقیت در این نقش برای لازم است را دارید. موفق باشید!
کلام آخر
شکی در این نیست که مدیریت محصول یک مسیر شغلی متنوع، ارزشمند و جذاب در سا‌ل‌های آتی است. اگر عاشق حل مسئله، تصمیم‌گیری و کار گروهی در تیم‌های مختلف هستید، این مسیر شغلی مناسب شماست.
و همانطور که در مراحل تبدیل شدن به یک مدیر محصول بررسی کردیم، این شغل نیازمند مهارت های متنوع (و همچنین مهارتهای زیادی که ممکن است قبلاً یاد گرفته‌اید) است، بنابراین از تجربه‌های قبلی خود برای پیشرفت در این حوزه استفاده‌کنید.
آیا برای شروع حرفه خود در مدیریت محصول آماده هستید؟ با دوره مدیریت محصول بانا، با آموزش پروژه محور، موضوعات تخصصی محصول را می‌آموزید. این دوره با پوشش همه مباحث از استراتژی و طراحی گرفته تا مدیریت چابک، هوش مصنوعی و هرآنچه که برای فعالیت در این حوزه نیاز دارید، مجهز می‌کند.
اگر برای شروع مسیر شغلی مدیریت محصول نیاز به مشاوره دارید، می‌توانید با مشاوران بانا صحبت کنید.
بدون دیدگاه